

Në bazë të nenit 64.2, pika (a) dhe (b); 128.1 të Ligjit nr. 03/L-073 për Zgjedhjet e Përgjithshme dhe Ligjit nr. 03/L-256 p?r Ndryshimin dhe Plotësimin e Ligjit nr. 03/l-073 për Zgjedhjet e Përgjithshme në Republikën e Kosovës dhe nenit 20, 29.1 të Ligjit nr. 03/L-072 për Zgjedhjet Lokale në Republikën e Kosovës, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, me datë 02.07.2013, nxjerr:

				
RREGULLËN ZGJEDHORE Nr. 11/2013
KODI I MIRËSJELLJES PËR SUBJEKTET POLITIKE, MBËSHTETËSIT E TYRE DHE KANDIDATËT


Neni 1
Dispozitat e përgjithshme

Kodi i sjelljes për subjektet politike, mbështetësit e tyre dhe kandidatët ka për qëllim krijimin e kushteve në të cilave populli i Kosovës mund të zgjedhë përfaqësuesit e tij përmes zgjedhje të lira, të drejta dhe të mirë-informuara, në një atmosferë të tolerancës demokratike,  paqes dhe respektit për sundimin e ligjit.


Neni 2
Përkufizimet 

2.1	KZAP - do të thotë Komisioni Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa, një organ i   pavarur përgjegjës për vendosjen për parashtresat dhe ankesat në lidhje me procesin zgjedhor;

2.2	Kandidati - do të thotë kandidati për deputet të Kuvendit të Kosovës, i cili garon në emër të një partie politike apo nisme qytetare;

2.3	Qendra e Votimit (QV) do të thotë ndërtesa ku ndodhen një apo më shumë vendvotime për qëllim të votimit në zgjedhje dhe përfshinë një hapësirë publike brenda rrezes 25 metra nga dera e hyrjes në ndërtesë;

2.4	Subjekti politik - do të thotë parti politike, koalicion, nismë qytetare ose kandidat i pavarur;

Neni 3
Përgjegjësitë e subjekteve politike, mbështetësve të tyre dhe kandidatëve


3.1 	Këtij  Kodi i detyrohen  të gjitha subjektet  politike,  kandidatët,  anëtarët  e subjekteve  dhe mbështetësit e tyre.

3.2	Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) ka autoritet ligjor të marrë vendim   në pretendimet se janë shkelur dispozitat e këtij Kodi si dhe të shpallë sanksione dhe kompensime në përputhje me procedurat e saj.

3.3	Subjektet politike informojnë në mënyrë të duhur anëtarët, mbështetësit dhe kandidatët e tyre rreth dispozitave të këtij Kodi.

3.4	Subjektet politike ndërmarrin të gjitha hapat e nevojshëm për të parandaluar anëtarët, mbështetësit dhe kandidatët e tyre nga shkelja këtij Kodi.

3.5 	Subjektet politike mbahen përgjegjëse për shkeljet e këtij Kodi të kryera nga anëtarët, mbështetësit dhe kandidatët e tyre.

3.6 	Subjekti politik  mund të paraqesë prova pranë PZAP-it që tregojnë se ka bërë përpjekje serioze  për  të parandaluar  dhe/ose  dekurajuar  anëtarët,  mbështetësit  dhe kandidatët  e tij nga shkelja e Kodi. Këto dëshmi  mund të përdoren në përcaktimin e duhur të masave të mëtejshme dhe mund të përfshijë dëshmi se:

(a) subjekti politik i ka informuar anëtarët, mbështetësit dhe kandidatët e tij për dispozitat e këtij Kodi dhe nevojat për të zbatuar dispozitat e tij;

(b) subjekti politik dhe kandidatët e tij publikisht janë shprehur për dënimin e dhunës, kërcënimeve me dhunë, apo frikësim gjatë procesit  zgjedhor;

(c) subjekti politik në mënyrë publike dhe aktive ka bërë qortimin e anëtarëve, mbështetësve dhe kandidatëve të tij për çdo shkelje të ligjeve të zgjedhjeve;

(d) subjekti politik nuk ka nxitur, shtytur apo përkrahur anëtarët, mbështetësit dhe kandidatët e tij në shkeljen e Rregullave të zgjedhjeve në ndonjë rast të veçantë apo në  raste tjera; dhe

(e) çdo provë tjetër në lidhje me përpjekjet e subjektit politik për të parandaluar anëtarët, mbështetësit dhe kandidatët e tij nga shkelja e Rregullave të zgjedhjeve.

3.7  Secili kandidat nënshkruan një deklaratë me të cilën konfirmohet se ai ose ajo do i bindet të gjitha ligjeve të aplikueshme dhe mbështet zbatimin e plotë të rezultateve zgjedhore të certifikuara.

Neni 4
Veprimet e ndaluara

4.1	Gjatë periudhës së fushatës, subjekti politik, mbështetësit ose kandidatët e tij, ndalohen nga veprimet si në vijim:

(a) 	heqja, mbulimi, dëmtimi ose ndryshimi i ndonjë njoftimi, pllakati, posteri ose materiali tjetër i cili përdoret për qëllime të fushatës zgjedhore nga ana e një subjekti tjetër politik;

(b)	vendosja e njoftimeve, pllakateve dhe postareve ose përndryshe vendosja e emrave të tyre ose e  sloganeve  në  lidhje  me  fushatën  zgjedhore  brenda  ose  jashtë  ndërtesave  publike  ose godinave,  në  apo  mbi  rrugët  publike,  në  shenjat  publike  të  trafikut,  brenda  ose  jashtë hapësirave   ose   ndërtesave   të   zëna   ose,   ndryshe,   që   shfrytëzohen   nga   organizatat ndërkombëtare ose brenda ose në hapësirat  private pa lejen e pronarëve ose shfrytëzuesve;

(c) 	mbajtja ose ekspozimi i armëve të secilit lloj gjatë tubimeve politike ose gjatë çfarëdo lloj ngjarjeje që ka  lidhje me aktivitetet e subjekteve politike. Mbajtja e armëve nga  personat e tjerë gjatë tubimeve politike/manifestimeve lejohet  vetëm në rast se personat që mbajnë armë të tilla janë të autorizuar për një gjë të tillë nga autoritetet përkatëse dhe që Policia e Kosovës është njoftuar paraprakisht se të tilla armë do të mbahen në tubimet e caktuara;

(d) 	çrregullimi i tubimeve të subjekteve tjera politike ose nxitja e të tjerëve për një veprim të tillë; (e) pengimi ose tentimi për pengimin e gazetarëve për të përmbushur detyrat e tyre profesionale;

(f)	premtimi i ndonjë shpërblimi financiar me qëllim të përfitimit të mbështetjes së votuesve;

(g) 	kërcënimi ose tentimi për të kërcënuar subjektet tjera politike, mbështetësit ose  kandidatët e tyre;

(h) 	nxitja e cilitdo person për të votuar në zgjedhje, i cili nuk ka të drejtë vote;

(i) 	nxitja e personit   për të votuar më shumë se një herë në të njëjtat zgjedhje ose të votojë në emër të një personi tjetër;

(j) 	abuzimi me të drejtën e ankesës, ose duke bërë ankesa ose paraqitje të rrejshme, të pavlera dhe irrituese në PZAP;

(k)	përdorimi   i gjuhës, në formën e shkruar ose gojore, që nxit ose provokon, ose që mund të nxisë ose provokojë, një person tjetër për të kryer një akt  të dhunës kundër personave tjerë ose pasurisë, ose e cila nxit apo mund të nxisë urrejtje  kundrejt të tjerëve ose duke publikuar ose përdorur fotografi, simbole ose çfarëdo lloj materiali tjetër që ka ose mund të ketë ndikim të tillë, ose

(l) 	për qëllime të promovimit të subjektit politik ose kandidatëve të tij duke përdorur fotografi, simbole ose çfarëdo lloj materiali i cili i referohet personit i cili:

(i) 	është në vuajtje të dënimit të shqiptuar nga Tribunali Penal Ndërkombëtar për ish- Jugosllavinë, ose 

(ii)	ka padi   të ngritur nga Tribunali dhe i cili nuk i është përmbajtur urdhrit për t`u paraqitur para Tribunalit.


Neni 5
Frikësimi dhe dhuna gjatë procesit zgjedhor

5.1	Ndalohet  rreptësisht  përdorimi  apo kërcënimi  me përdorim  të dhunës  i çfarëdo  lloji nga subjekti politik, anëtarët, mbështetësit ose kandidatët e tyre.

5.2 	Asnjë subjekt politik ose kandidat nuk inkurajojnë, mbështesin ose miratojnë dhunën, kërcënimet  me  dhunë  ose  kanosje,  gjatë  procesit  zgjedhor.  Secili  subjekt  politik  i  informon anëtarët dhe mbështetësit e tij për nevojën për të shmangur një sjellje së tillë.

5.3	Fushata zgjedhore organizohet në atë mënyrë që një atmosferë e përshtatshme të mbizotërojë gjatë fushatës zgjedhore.

Neni 6
Veprimet e ndaluara nga shërbyesit publikë

6.1 	Personi që mban pozitë publike, i zgjedhur apo i caktuar, nuk mund të përdorë atë zyrë ose ndonjë nga pasuritë e saj me qëllim të përfitimit të votave. Asnjë nga burimet e asnjë institucioni të administratës  publike,  qoftë të nivelit qendror ose lokal, ose edhe ndonjë ndërmarrjeje  në zotërim ose të kontrolluar nga autoritetet qendrore ose lokale, nuk mund të shfrytëzohen ose të futen në mbështetje të ndonjë subjekti politik në zgjedhje.

6.2 	Gjatë periudhës së fushatës zgjedhore asnjë subjekt politik nuk inkurajon ose përfiton nga shërbyesi publik duke përdorur pozitën publike të tij ose saj për të zhvilluar fushatë për subjektin politik.

Neni 7
Veprimet e ndaluara para  procesit të votimit

7.1 	Gjatë periudhës njëzet e katër orëshe (24) para hapjes së Qendrave të Votimit për hedhjen e votës e deri në mbylljen e tyre, subjekteve politike, mbështetësve   ose kandidatëve të tyre u ndalohet secili prej veprimeve si më poshtë:

(a)  	shpërndarja ose shfaqja në mënyrë tjetër në ndonjërën nga Qendrat e Votimit, ose 100 metra brenda Qendrës së Votimit hapësirës së të njëjtës, e çfarëdo lloj materiali me qëllim ndikimi tek votuesit; ose të sigurojnë mbështetjen nga personat që presin për të votuar në vendvotime ose qendra të votimit;

  (b) 	bërja e fushatës në çfarëdo mënyre;

(c) 	të  shfrytëzojnë  megafonët  ose  sistemet  tjera  për  t’iu  drejtuar  publikut  kudo qoftë në Kosovë me qëllim të ndikimit në votues; dhe

(d) 	të shfrytëzojnë mediat lokale ose ndërkombëtare me qëllim të ndikimit në votues.


Neni 8
Pranimi i rezultateve të zgjedhjeve

Të gjitha  subjektet  politike,  mbështetësit  dhe kandidatët  e tyre obligohen  t`u përmbahen rezultateve të zgjedhjeve si dhe të mbështesin zbatimin e plotë të rezultateve zgjedhore të certifikuara.


Neni 9
Sanksionimi për shkeljet e parimeve të këtij Kodi

9.1	Shkelja e njërit nga këto nene të Kodit të Sjelljes, në rastet kur këto shkelje nuk kanë ndikuar në rezultatet e zgjedhjeve, konsiderohet shkelje administrative dhe e dënueshme me gjobë sikurse është përcaktuar nga PZAP-i.

9.2 	Shkeljet e Kodit të Sjelljes së përcaktuar nga PZAP-i të cilat kanë tentuar të ndikojnë në rezultat e zgjedhjeve paraqesin vepër penale sipas Kodit Penal të Kosovës.


					       Neni 10	
Dispozitat kalimtare dhe përfundimtare

Me hyrjen ne fuqi te kësaj rregulle, shfuqizohet Rregulla Zgjedhore numër 11/2009  Kodi i Mirësjelljes për Subjektet Politike, Mbështetësit e tyre dhe Kandidatët, e datës 25. 06. 2009.


Neni 11
Hyrja në fuqi

     Kjo rregull hyn në fuqi më 02.07.2013. 


 			                                   Kryetari i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve
    Valdete Daka
1